А ў Дварцах свой вернісаж

Немагчыма ўявіць, як можна было вышыць столькі хараства, бо Клаўдзія Мартысюк працавала ў калгасе і даяркай, і на цялятніку, і свіней даглядала, і ў паляводстве працадні зарабляла. А дома свая гаспадарка чакала. Трое дзяцей у сям’і гадаваліся, у дэкрэтным водпуску была па паўгода – і зноў на працу.

На здымках – малая крыха яе вышыванак, бо многае ўжо разабралі дзеці, многае стала падарункамі.

– Сёгоння і сама дывуюся, як могла стылько пэрыробыты, а шчэ и покрывала ткала, и плаття вязала, и ковры иголкою выбивала, а тапочки и тыпэр вяжу для всих. Жытте прошло в роботы. Сама всёму учылася. А вышывка то завжды була под рукамы. Килько сэбэ помню, завсигда мила напоготови полотно и мулинэ…

Клаўдзія Афанасьеўна не прыгадае таго часу, калі б у яе не было распачатага вышывання. Адно завяршае, а другое ўжо ў задумках выспела. Колькі ўсяго вышытага выйшла з-пад яе рук, немагчыма палічыць, але напэўна гэта дзясяткі ручнікоў, сурвэтак, навалачак, сюжэтных карцін… Згадвае, як пасля аперацыі не­калькі месяцаў жыла ў сына ў Мінску: ад кепскіх думак па­збаўлялася вышываннем, яно стала супакаяльнай тэрапіяй. Цэлы стос вышытага пакіну­ла тады для нявесткі. І самая вялікая для яе радасць, калі бачыць, што створанае ёю дзецям падабаецца.

Шмат матуліных вышыванак упадабала дачка-брастаў­чан­ка (цяпер Лілія разам з маці ў Дварцах, дапамагае ёй у вялі­кім агародзе), а многае з вышытага прыдалося ў якасці па­дарункаў яе сябрам з  добрай нагоды і са згоды матулі.

Неўзабаве ўнук справіць наваселле ў прыгарадзе Брэста – і для маладой сям’і бабуля прапануе на выбар усё, што толькі спадабаецца. Чым больш вышыванак упадабаюць, тым больш парадуюць яе.

Вышывае яна і цяпер, вось толькі гладдзю, якая нагадвае пяшчотную акварэль, ёй ужо складана. Днямі завяршыла яшчэ адзін пейзаж. Вышыты крыжыкам, ён вельмі нагадвае ваколіцы роднай вёскі…

* * *

Аднавяскоўка Клаўдзіі Мартысюк – Яўгення Калу­пановіч – таксама нямала цяпла сваіх рук упляла ў тканыя посцілкі, вышытыя падзорнікі і карціны. Многаму навучыла яе бабуля, якую згадвае з цеплынёй.

Захавала і сваю самую першую вышыўку – “Рамэа і Джульета”, а было ёй тады гадоў дванаццаць. Дарэчы, дачка Яў­генні Паўлаў­ны ці не ўсе ма­туліны вы­шыў­кі ўжо аздобі­ла прыгожымі рамамі ў багетнай майстэрні. Сёння тыя рукатворныя шэ­дэўры заварожваюць, здоль­ныя ўпры­гожыць і вясковы дом, і гарадскую кватэру. Хтось­ці аба­вязкова скажа: мяшчанст­ва. Аднак пасля вайны вышыў­ка была самым модным і дас­тупным рукадзеллем. Грошай на прыгожую фабрычную мэб­лю не было, а хацелася ўтуль­насці ў хаце – вось і вышывалі падзорнікі ды навалачкі на ложак, ясікі (падушкі-думкі) на канапу і фіранкі, настоль­нікі і  карціны…

А цяпер тыя ўнікальныя скарбы з бабуліных куфраў – як цёплая памяць. Значыць, гэта дарагая спадчына. Больш за тое, сёння ўсё, што было створана рукамі, здаецца ма­гічнай чароўнасцю.

У век электронікі і высокіх тэхналогій вышывальная машына можа “выдаць” карціну за некалькі гадзін, але ў камп’­ютарным вышыванні не бу­дзе душы.

Галіна НОВІК

Фота Віталія ДУЛЕВІЧА